Het had een prachtfeest moeten zijn, de jaarlijkse intocht van Sint-Nicolaas. We schrijven 15 november. Maar ik kan mijn ogen niet geloven als ik 's avonds in het journaal zie dat de politie in Gouda, waar de goed heiligman dit jaar voet aan land zette, liefst negentig demonstranten heeft opgepakt. Ja, dát zijn de kinderfeesten.
Veel geduw en getrek op de achtergrond. De politie heeft de handen vol aan demonstranten die kennelijk niet waarderen dat ouders met kinderen zorgeloos sint willen aanschouwen. Want daarin schuilt kennelijk het probleem. Zorgeloos sint aanschouwen, zonder dat wij naïevelingen ons realiseren dat al die Zwarte Pieten een zachte verwijzing zijn naar ons slavernijverleden. Het zijn knechten, en ze doen hun plicht in dienst van sint.
Tja, het moet gezegd. Wij Nederlanders waren ooit zowat de grootste slavendrijvers van deze planeet. Het valt niet te ontkennen. Maar toen onderwijzer Jan Schenkman ergens halverwege de negentiende eeuw voor zijn prentenboekje Sint Nicolaas en zijn knecht bedacht dat sint best wat hulp kon gebruiken, kan ik mij niet voorstellen dat Schenkman er enig racistisch motief bij had toen hij Piet een donker voorkomen gaf. In het ongunstigste geval zegt Schenkmans keuze iets over het algemene mensbeeld dat we in die dagen hier hadden. Niets meer, niets minder.
Volgens een van de legenden is Sint-Nicolaas van oudsher een beschermheilige van kinderen. Zouden ze een dergelijk goedaardig figuur onderdrukte slaven hebben meegegeven? Zeg het maar.
Sint-Nicolaas is zeker niet altijd onomstreden geweest. Na de Reformatie probeerden protestantse predikanten het van oorsprong katholieke feest af te schaffen, omdat het gestoeld zou zijn op de verering van een heilige. Die stijfkoppige Hollanders waren echter hardleerser dan de leer van Luther en de zijnen, waarmee het een niet uit te roeien feest bleek. Overigens ging de goed heiligman in die dagen nog niet door het leven met een schare donkere knechten; pas na de Tweede Wereldoorlog werd het gemeengoed dat sint zich vergezeld ziet van een complete scheepslading Zwarte Pieten.
Vorig jaar vond een intelligent iemand bij de VN in New York opeens dat het grootste kinderfeest van ons land een racistisch tintje kent, doordat Sinterklaas een zwarte knecht in dienst heeft. Nergens op gebaseerd, maar meteen ontstond er een discussie rondom Piet. Moet-ie nou écht zwart zijn? Da's toch racistisch?
Van alle non-discussies die ik in mijn leven voorbij heb zien komen, is dit wel de grootste. Dat we Piet moeten associëren met ons slavernijverleden, heb ik nog niemand met feiten horen onderbouwen, alleen met emoties. Laat het kinderfeest een kinderfeest zijn, in al zijn onschuld. Laat kinderen het leuk vinden dat ieder jaar een statige, oude heer ons land bezoekt met zijn hulpjes en vrolijk kado's uitdeelt. Geen kind dat sint een racistische, oubollige slavendrijver vindt. Geen ouder die sceptisch naar de goed heiligman kijkt en medelijden heeft met die onderdrukte Pieten.
De schaamteloosheid waarmee 's lands grootste kruidenier Zwarte Piet uit zijn reclame-uitingen filtert, vind ik ronduit hemeltergend. Ik neig er bijna naar deze winkelketen te gaan boycotten - net zoals deze winkelketen Zwarte Piet boycot. Zó doe je dus afbreuk aan een mooi stukje cultureel erfgoed.
Wie een groots kinderfeest verstoort met een onzinnige demonstratie, wordt terecht opgepakt door de politie. Spijtig dat veel Goudse kinderen hebben moeten zien dat politieagenten ook best hard kunnen optreden. De sinterklaasherinnering van deze kinderen is definitief ingekleurd met een zwart randje - zo zwart als Zwarte Piet. Zou dát de bedoeling zijn geweest? Ziek.
Ons kikkerlandje is ooit groot geworden als gevolg van onze Hollandse ruimdenkendheid. Het leverde ons de befaamde Gouden Eeuw op. Vrijheid van religie bracht ons rijkdom, kennis en macht. Maar van die ruimdenkendheid is weinig meer over, vrees ik. Wat een andere kleur heeft, bekijken we kritisch en afkeurend. Wat ons niet zint, verstoren we met een smaakloze demonstratie.
Waar waren deze demonstranten trouwens vorig jaar? En het jaar daarvoor? Toen waren ze er niet. Nee, toen was er geen hype waar ze achteraan konden rennen.
Sinterklaas is een ouwe taaie. Na de Reformatie liet hij zich niet de kaas van het brood eten, en dat laat hij nu ook niet gebeuren. Sint is een warme jeugdherinnering voor veel mensen - ook voor mij. Daar komen geen politie en demonstranten aan te pas. Laten we dat met z'n allen zo houden. Zodat ook onze kinderen later die warme jeugdherinnering kunnen koesteren.
